بررسی تأثیر احداث هلالی آبگیر بر برخی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان (استان سیستان و بلوچستان)

تأثیر غیر قابل انکار رطوبت در احیای پوشش گیاهی مناطق خشک و نیمه‌خشک و نقش مؤثر سازه‌های مکانیکی کوچک در جمع‌آوری آب باران باعث احداث سازۀ مکانیکی هلالی آبگیر در سطح قابل توجهی از مراتع استان سیستان و بلوچستان گردیده است. از آنجایی‌که ارزیابی تغییرات در اکوسیستم‌های مرتعی پس از اجرای عملیات اصلاح و احیاء برای تعیین اثرهای مثبت و یا منفی آن ضروری است، لذا این مطالعه به‌منظور بررسی اثرات احداث سازۀ هلالی بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان صورت گرفت. برای این منظور دو تیمار شاهد (عدم اجرای هلالی) و تیمار اجرای سازۀ هلالی تعیین شد. در هر تیمار با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک - تصادفی و با استفاده از 5 ترانسکت 100 متری و تعداد 50 پلات با ابعاد متناسب با شرایط منطقه فاکتورهای تراکم و درصد پوشش‌تاجی، لاشبرگ برآورد گردید. همچنین برای بررسی فاکتورهای خاک نیز در طول هر ترانسکت 2 نمونه از  عمق 30-0 سانتی‌متری برداشت و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک شامل درصد ماسه، درصد سیلت و رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی و درصد آهک، مادۀ آلی، سدیم، کلسیم و منیزیم اندازه‌گیری گردید. در نهایت به‌منظور بررسی معنی‌دار بودن فاکتورهای گیاهی و خاک در تیمار هلالی با تیمار شاهد داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد کلیۀ پارامترهای گیاهی مورد بررسی در حالت کلی در تیمار هلالی در سطح یک درصد با تیمار شاهد تفاوت معنی‌دار داشته و از این جهت اجرای هلالی اثر مثبتی روی فاکتورهای پوشش داشته است. نتایج خصوصیات خاک کاهش شوری خاک را نشان داد، اما میزان مواد آلی، پتاسیم و اسیدیته تفاوتی بین دو منطقه نشان نداد. طبق نتایج با توجه به شرایط اقلیمی منطقه رسیدن به نتایج مطلوب‌تر زمان طولانی‌تری را می‌طلبد.